�nternet D�nyas�ndan

BU RESM�N ANLAMINI, OKUMADAN TAHM�N EDEMEZS�N�Z

Gen�lik ve serdeki hafif anar�istlik... 1968 olimpiyatlar�nda 200 metrede alt�n ve bronz madalya kazanan Amerikal� iki siyah atletin, Tommie Smith ve John Carlos'un siyah deri eldivenli yumruklar� havada, ba�lar� �nde posteri y�llarca hayal d�nyam�z� ve as�l oda duvarlar�m�z� s�slemi�ti.

�tiraf ediyorum ki, Aynur �a�l�'n�n o muhte�em haberini okuyana kadar ayn� karede �nde duran, g�m�� madalyal� Avustralyal� beyaz atlete hi� dikkat etmemi�im. Ad� Peter Norman imi�...


��te bu atlet ge�en hafta �ld�. Haberin ve konunun tekrar g�ndeme gelmesinin sebebi budur.

Gelelim hikayeye... Mexico City'de 200 metre finali ko�ulmu�. Amerikal� (siyah) atletler Tommie Smith ile John Carlos birinci ve ���nc� gelirken, ikincili�i Avustralyal� (beyaz) Peter Norman kazanm��.

Madalya t�reni i�in bekledikleri s�rada, Carlos, Peter Norman'�n yan�na gelerek sormu�:
- �nsan haklar�na inan�yor musun?
- Evet, inan�yorum.
- Peki ya Tanr�'ya?
- B�t�n kalbimle...

Bunun �zerine, iki siyah atlet kafalar�ndaki eylem plan�n� a��klam��lar, Norman teredd�ts�z kat�lm��:

- Ben eyleminizi destekleyece�im, bana ne yapmam gerekti�ini s�yleyin!

�lk defa, o g�nler i�in m�thi� bir provokasyon hatta devrim say�lacak bir eylem planl�yor iki gen� adam: Amerika'daki �rk ayr�mc�l���n� ve siyahlara reva g�r�len fakirli�i ve ikinci s�n�f vatanda�l��� protesto edecekler... Ama nas�l?

Fikir Norman'dan geliyor: bir �ift siyah deri eldiven buluyorlar, sa� tekini Tommie, sol tekini John eline ge�iriyor; fakirli�i sembolize etmek i�in ��plak ayakla k�rs�ye ��k�yorlar, ba�lar� kederle �ne e�ik, s�k�l� yumruklar�n� havaya kald�r�yorlar. �nlerinde duran beyaz atlet Peter Norman da, dayan��mas�n� g�stermek i�in kalbinin �st�ne '�nsan Haklar� ��in Olimpiyat Projesi Hareketi'nin kokart�n� i�neliyor.

Amerikan milli mar�� �alarken plan icra ediliyor ve eylem koyuluyor. Ve tabii (hat�rl�yorum) d�nya birbirine giriyor. Amerika aya�a kalk�yor. Olimpiyatlar bile g�lgede kal�yor, d�nya gazeteleri yumruklar� havada siyah atletlerin foto�raf�n� birinci sayfadan veriyor...

Amerikan Olimpiyat Komitesi iki siyah�n spor kariyerini o saniye bitiriyor. Eylem amac�na ula�m��, Amerika'daki zenci az�nl���n durumu d�nya g�ndemine girmi�tir. Smith ve Carlos spor hayatlar�n� (ve buna ba�l� olarak geleceklerini) feda etmi�ler ama d�nya tarihine ge�mi�lerdir. D�nyadaki y�z milyonlarca ezilmi� siyah�n ilah� haline gelmi�lerdir.

Peki ya Avustralyal� beyaz Peter Norman? Meslekta��m Aynur'un anlatt���na g�re, Norman'�n da hayat� kararm��. Tommie Smith diyor ki: "Peter, bir beyazd�. O g�nlerde siyahlar�n haklar�n� savunma cesareti g�steren, onurlu ve omurga sahibi beyaz �ok azd�. Peter, Avustralya'ya d�nd���nde kimse y�z�ne bakmad��� gibi, herkes taraf�ndan yarg�land�. Onun da atletizm kariyeri bitti, spor �evrelerinden d��land�. Tehditler, i�sizlik ve tecrit nedeniyle �yle s�k�nt�l� g�nler ya�ad�k ki, ���m�z�n de ilk evlili�i sona erdi."

Avustralya Devleti Norman'� �lene kadar affetmemi� ama... Norman intikam�n� mezara g�t�rm��: 1968 Olimpiyatlar� finalinde ikinci olurken k�rd��� 200 metre Avusturalya rekoru h�l�, 38 y�l sonra k�r�lamam��.
�lene kadar s�ren 'eylem karde�li�i'

�ki amerikal� ve bir Avustralyal� 'lanetli' atletin o g�n ba�layan 'eylem karde�li�i' ve dostluklar� �m�r boyu s�rm��. Aradan ge�en 38 y�l boyunca, yaz��m��lar, bulu�mu�lar, g�r��m��ler.

Ta, ge�en hafta, Peter Norman evinin bah�esinde kalp krizi ge�irip 64 ya��nda �lene kadar.

Ve �imdi, a�a��daki foto�rafa iyi bak�n:

Melbourne'de yap�lan cenaze t�reni. 'Onurlu beyaz atlet' Peter Norman'�n tabutu, Tommie Smith (solda) ve John Carlos'un omuzlar�nda!

YORUMLAR