Taşrada gazeteci olmak…

Hüseyin ŞİNASİ - 27.03.2021

                         

Korona (covid-19) salgını, alınan tedbirlere, yasaklama, kısıtlamalara ve aşılama çalışmalarına rağmen şekil değiştirerek, bütün hızıyla yayılmaya, insanlara bulaşmaya, can almaya, etrafı kırıp dökmeye devam ediyor. İlk olarak Çin’de ortaya çıkan ve kısa zamanda dünya ülkelerinin tamamına yayılan korona virüsünden korunmak amacı ile maske, mesafe, temizlik ve aşı olmak günlük hayatın bir parçası haline geldi.

Korona (covid-19) salgını kurallarına uygun olarak, 20 Mart 2021, Cumartesi günü, Saat 11.00’de düzenlenen, Anamur Gazeteciler Cemiyetinin, yıllık olağan kongresine katıldık. Anamur Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı konferans ve toplantı salonunda gerçekleştirilen kongrede,          AGC-Anamur Gazeteciler Cemiyetinin yeni dönemde görev yapacak, yedi kişiden oluşan  (Zümrüt Cömertler, İbrahim Polat, Kazım Kılınç, Muharrem Garip, Özcan Günger, Tahsin Ünlü, Yaşar Yiğit) yönetim kurulu üyeleri belirlendi. Yapılanlar, yapılamayanlar ve yapılabilecekler konuşuldu. Başarı dilekleri sunuldu.

Küçük yerlerde taşrada, dernek, vakıf ve grup kurmak, amacı doğrultusunda yaşatmak zordur. Gazetecilik öyle. Belki başka yerlerde de aynıdır Anamur’da, Bozyazı’da gazetecilik yapmak iğneyle kuyu kazmak gibidir. Bu vesile ile Anamur Gazeteciler Cemiyetinin kuruluşundan, bugünlere gelmesinde emeği geçen herkese, özelikle rahmetli Vedat Çelikbaş’a, rahmetli Turhan Ada’ya, Anamur’da birçok STK’nın kuruluşunda izi olan Osman Mert’e ve diğer isimsiz kahramanlara teşekkür ederim. Bu arada geçtiğimiz aylarda aramızdan ayrılan rahmetli gazeteci yazar Güngör Türkeli ve foto muhabiri Vahdet Topçuoğlu’na Allahtan rahmet, yakınlarına baş sağlığı ve sabırlar diliyorum. Ruhları şad mekânları cennet olsun.

Kongre öncesi ve sonrasında bazı arkadaşlarla sohbet ederken Anamur’da ilk gazete ne zaman yayınlanmış, kim yayınlamış gibi konular konuşuldu. Bu konu ile ilgili ufak bir araştırma yaptım.   

Anamur’da ilçe ve belediyelik olduğu 1869’dan günümüze gelinceye kadar birçok gazete, dergi ve bülten çıkarma girişimleri olmuş. Ancak bu konu ile ilgili bilgilere ulaşmak zordur.  Bunun nedeni, Anamur ve çevresinde hala sözlü anlatım geleneğinin, yazılı anlatıma göre baskın olmasındandır. Çünkü yarı göçebe Yörük ve Türkmen obalarında, yerleşik hayata geçinceye kadar okuma yazma oranı düşüktür. Bu nedenle, meydana gelen gelişmeler yazılı belge haline gelmemiş, anlatıldığı gibi kalmıştır. Günümüze ulaşan bilgiler ise kulaktan dolma, eksik veya yanlış bilgilerdir.

 Elde ettiğimiz yazılı ve sözlü bilgilere göre; Anamur’da kurulan ilk gazete ve matbaa “Anamur Gazetesi”dir. 1967 yılında emekli asker, gazeteci ve yazar Güngör Türkeli tarafından kurulan “Anamur Gazetesi” tek sayfa günlük olarak yayımlanmış. Yayımlanan haberler halk arasında büyük yankı uyandırmış. Bu yüzden rahmetli Güngör Türkeli birçok kez şikâyet edilmiş. 1971-72 yıllarında iki defa tutuklanmış, içeri girip çıkmış. 1974 yılında Anamur Gazetesini çıkarmayı bırakıp Antalya’ya gitmiş. Anamur Gazete ve matbaasını Bozyazı’dan Aybekler ailesine devretmiş. Baba Ayhan Aybek’in vefatından sonra Vehbi ve Kerim Aybek Anamur Gazetesini aynı matbaada çıkarmaya devam etmiş. Kurşun kalay ve antimondan oluşan harfler, pirinçten çizgiler ve klişe altlıkların kullanıldığı tipo baskı denilen teknikle dizgi ve baskı işlemleri çok zor ve zahmetlidir. Anamur Gazetesi, matbaacılık ve gazetecilik alanında meydana gelen teknolojik yeniliklere ayak uyduramayıp, eski yöntemle bir süre daha yayımlanmışsa da kapanıp gitmiştir.

Anamur’da aynı dönemlerde çıkan bir diğer gazete Besim Baloğlu’nun sahip olduğu tek sayfalık büyük boy “Yeni Anamur Gazetesi”dir. Besim Baloğlu’nun gayret ve çabaları ile bu gazete de uzun yıllar Anamur’da yayımlanmış ve sonra kapanmış. Bir süre sonra “Yeni Anamur Gazetesi” Zümrüt ve Kamil Cömertler tarafından yayın hakkı satın alınarak, tekrar yayınlanmaya başlanmış. “Yeni Anamur Gazetesi” halen dijital ortamda yayın hayatına devam etmektedir.  

1970’li yıllarda Anamur’da yayın hayatına başlayan bir başka gazete de Avukat Besim Atalay’ın sahip olduğu, daha sonra Halil Aydoğdu’ya geçen “Anamur’un Sesi Gazetesi” ve matbaasıdır. Bu gazete büyük boy iki sayfalık günlük yayımlanan bir gazetedir. Bu gazete ve matbaa da kendini yenileyemediğinden kapanmış. Yine aynı dönemlerde aylık yayımlanan Güneyde Zafer Gazetesi Anamur kültür hayatına önemli katkılar sunmuş.

1980’li yıllarda Anamur yayın hayatına giren bir diğer gazete ise “Anamur Expres Gazetesi”dir. Uzun yıllar günlük olarak yayınlanan Mustafa Doğruer’in Anamur Expres Gazetesi, daha sonra Mithat Ünal’a geçmiş. İsminde küçük bir değişiklikle Anamur Ekspres Gazetesi olmuş. Yakın zamanlara kadar günlük, haftalık olarak yayımlanmaya devam eden Anamur Ekspres Gazetesi de artık internet ortamındadır.

Önceleri Gazeteci Turhan Ada tarafından Aydıncık’ta çıkarılan “Akdeniz Postası Gazetesi” sonradan Anamur’da yayınlanmaya başlamış. Turhan Ada, vefatından kısa bir süre önce gazete ve matbaayı Mersin’den Metin Akkuş’a devretmiş. Günümüzde Anamur’da Basın Yayın Genel Müdürlüğünün şartlarını taşıyan, dijital ortamda ve basılı olarak günlük yayınlanmaya devam eden tek gazetedir

Yeni dönemlerde Orçun Öztürk’ün sahip olduğu Ajans Anamur ve Halit Dolu’nun sahibi olduğu Anamur Haberci Gazetesi kendi matbaası olmadan bir süre düzenli olarak yayımlanmış, yerel gündemde ses getiren haberlere imza atmış iken Halit Dolu’nun cezaevine girmesi, Orçun Öztürk’ün iş ve adres değiştirmesiyle sahipsiz kalmış ve kapanmışlardır.

Bu arada seçim dönemlerinde bir süre yayınlanıp sonra bir daha görülmeyen gazete, dergi ve bültenler de vardır. Bunların arasında Anamur Sedir dergisinin yeri başkadır. Eğitimci, araştırmacı yazar Çınar Arıkan’nın gayret ve çabaları ile Anamur Sedir internet ortamında yayın hayatına devam etmektedir.

Yaptığımız araştırmalara göre; Anamur’da gazeteciliği öne çıkan isimlerin bazıları şunlardır: Güngör Türkeli, Ayhan Aybek, Besim Baloğlu, Besim Atalay, Halil Aydoğdu, Mehmet Kara, Mehmet Ali Keskinaslan, Mustafa Doğruer, Mithat Ünal, Turhan Ada, Kamil Cömertler, Zümrüt Cömertler, Vedat Çelikbaş, Osman Mert, Önder Demir, Ahmet Doğan, Hüseyin Demir, Vahdet Topçuoğlu, Halit Dolu, Musa Sugan, Özcan Günger, İbrahim Polat, Muharrem Garip, Oktay Demir, Tahsin Ünlü, Mehmet Şahincileroğlu, Abdullah Uysal, Mevlana Mermi, Mukaddes Kiriş, Çınar Arıkan, Gözde Fm-Ayhan Kahvecioğlu, haber ajansları ve gazete muhabirleri, dijital yayın yapan internet haber site sahip ve köşe yazarlarıdır.  

Görüldüğü gibi taşrada gazetecilik yapmak, gazete ve dergi çıkarmak, ayakta tutmak çok zor ve zahmetli bir iştir. Hele geçmişte olduğu gibi hiçbir yere ve kimseye bağımlı olmadan özgür ve bağımsız gazetecilik yapmak her babayiğidin harcı değildir. Geldiğimiz noktada, çok iyi niyetlerle kurulmuş bir gazete, dergi veya yayın kuruluşunun yaşayabilmesi için ya sahibinin çok güçlü olması, ya arkasının sağlam olması gerekiyor. Güçlü bir sermaye yapınız, toplumsal etkinliğiniz yoksa basın yayında da bir yere varamıyorsunuz.

Öte yandan radyo, televizyon, gazete, dergi, bülten gibi basın yayın organlarının, gazetecilerin, yazarların toplum üzerindeki etkisi gün geçtikçe azalmaktadır. Bunun belli başlı nedeni, internet kullanımın yaygınlaşması, sosyal medyanın etkisi, mobil iletişim ve haberleşmede teknolojik gelişmelerdir. Mobil iletişim ve haberleşme araçları, insanları ve dünyayı değiştirmiş, değişikliklere ayak uyduramayanlar piyasadan silinip gitmiş, yerine yenileri gelmiştir.

Görüşmek üzere,

Hoşça ve sağlıcakla kalın

 

 

Tarih: 27.03.2021 Okunma: 377

YORUMLAR

Yorumunuzu ekleyin.

İsim: *

E-posta Adresiniz: *

* (E-posta adresiniz paylaşılmayacaktır.)

Yorum: *

Güvenlik Sorusu:
Türkiye'nin başkenti neresidir?

İsmail Hakkı Cengiz

28.03.2021 - 11:31

Bu kadar zorluk ve zahmete bir de sansürü ekleyin. Baskıları ekleyin. Özgür gazetecilik, yazarlık yapmak kimin haddine? Hür günlerin gelmesi, getirilmesi, yaşanması ümitlerimle... Selâmlar...