Oy gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.
�nternet habercili�i ve gazetecili�i gittik�e yayg�nla��yor. Birka� g�n �nce, man�etteki haberlerimiz i�inde, “Amerika'da internetten al�nan haber say�s� gazete bask� say�lar�n� ge�ti.” �eklinde bir haber vard�.
B�t�n d�nyada ve T�rkiye'de internet h�zla yay�l�yor ve insanlar en tarafs�z haberleri, en son h�zla internetten alma imkan�na kavu�uyor. �nternetin yayg�nla�mas�, neredeyse g�zle takip edebile�iniz kadar somut!
* * *
19 Eyl�l 2008 tarihinde “Vicdan Nas�l Bir �ey?” ba�l��� alt�nda bir makale kaleme alm��t�k. Bu yaz�m�za, �nceki g�n bir “yorum” b�rak�lm��. S�z konusu yorumda, “Fatma” isimli okuyucu ”Arkada�lar sizce vicdan sonradan m� yoksa do�u�tan m� gelir, acil cevap!” diye sesleniyor.
�� ay sonra yaz�m�za b�yle bir tepki gelmesi bizi hem �a��rtt�, hem de sevindirdi. Bu vesileyle anlad�k ki, bir makalemiz sadece yazd���m�z g�n de�il, her g�n okunuyor. Hatta yaz�lar, ar�ivdeyken, man�ete ��kt��� g�nden daha fazla okunuyor. Bu da, internet gazetecili�i konusunda bizi cesaretlendirdi ve iyimserli�imizi art�rd�.
O g�nk� makalemizde, Fatma han�m'�n sorusunun cevab�n� aramam��t�k. B�yle bir soru gelince, d���nd�k... Hem s�z konusu makaledeki g�r��lerimizi geni�letmek, hem de soruya cevap vermek amac�yla g�r���m�z� a��kl�yoruz.
* * *
Bize g�re vicdan insan�n hamurunda var. A�k gibi!
Her insanda a��k olabilme yetenek ve g�c� vard�r. Baz� insanlar, daha �ocukluklar�nda a�kla yanmaya ba�larlar. Bunlar�n baz�lar�, k���k ya�lardan �m�rlerinin sonuna kadar a�k cezbesiyle vecd i�inde ya�arlar. Bizim “Yan�k Fuzul�miz” a�kla �m�r t�ketmenin zirvedeki �rne�idir. Ba�ta Leyla ve Mecnun, b�t�n eserleri, onun a�kla nas�l yand���n� g�steriyor.
Bununla birlikte, baz� insanlar hayat�n�n hi�bir d�neminde a�k� tan�madan �mr�n� tamaml�yor. B�yle insanlar “a�ka inanmad�klar�n�” s�ylerler. Hakl�d�rlar, ��nk� inanmak i�in ba��n�zdan ge�mesi, onunla tan��man�z l�z�m.
* * *
Vicdan da a�k gibi... Yarad�l���m�zda var. �o�u insan, en k���k ya�lar�ndan �mr�n�n sonuna kadar vicdanl� bir hayat s�rerken, baz� insanlar da ”vicdan”� hi� tan�madan g���p gidiyor.
Vicdan� hi� tan�madan, ileri ya�lar�na kadar ya�ayanlardan baz�lar� ise, ba�lar�na gelen bir olayla o emsalsiz duyguyla tan��abiliyorlar. Victor Hugo'nun “Sefiller”ndeki “polis m�fetti�i” buna harikulade bir �rnektir. Vicdan� tan�y�nca �a��r�p kalan, hayat�nda g�revden ba�ka hi�bir �eye �nem vermemi� olan M�fetti�in a�z�ndan �u kelimeler d�k�l�r: “D�nyada demek ki �devden de �st�n bir �ey olabilirmi�!”
* * *
Vicdanla ilgili sorular�n cevab�n� felsefede tatmin edici bir bi�imde bulmak zor. Bence, b�yle sorular�n cevaplar�n� edeb� �aheserlerde bulabilirsiniz. Pek �ok eser ve yazar tavsiye edilebilir. Bana g�re, vicdan konusundaki zirve eserleri, Rus yazar Soljenitsin vermi�tir.
T�rk ayd�nlar i�inde ise, “bir d�nemin vicdan�” olarak Cemil Meri� g�sterilir. Onun eserleri okunursa “vicdan” konusunda hi�bir kafa kar���kl��� kalmayaca��na inan�yorum.
S�z vicdandan a��l�nca, Sabah Gazetesi yazar� Umur Talu'dan bahsetmeden ge�emeyece�im. Bana g�re, o da bug�nk� “medyan�n vicdan�.”
* * *
�statlardan
OLMASA
G�zelli�in on par'etmez,
Bu bendeki a�k olmasa...
E�lenecek yer bulamam,
G�nl�mdeki k��k olmasa.
...
G�zel y�z�n g�r�lmezdi,
Bu a�k bende dirilmezdi,
G�le k�ymet verilmezdi,
A��k ve ma�uk olmasa.
A��k Veysel
�nceki yaz�lar