Türk Dil Kurumu ve Yaþayan Türkçe

Ýsmail Hakký CENGÝZ - 08.05.2008

            Oy gizli, haber kutsal, yorum h�rd�r.

 

           

            B�y�k �nder, T�rk Dil Kurumu’nu iyi ki kurmu�, iyi ki miras�yla desteklemi�. Bug�nleri ve daha ilerisini g�rm��. Bu vesileyle bir kere daha rahmetle an�yorum.

            Bilelim ki, Atam�z�n da dedi�i gibi T�rk�e varsa T�rk de vard�r.

            Ama T�rk�e, Atam�z�n kendi eliyle kurdu�u TDK’nun �imdiki icraatlar�yla korunamaz, geli�tirilemez. Atat�rk’�n bu m�esseseyi iyi ki kurdu�unu s�yledik; ��nk� bir g�n bu kurumun faydal� icraatlar da yapabilece�i �midindeyiz.

            TDK’nun yeni ��kard��� ve yabanc� kelimelerin yerine kullan�lmas�n� �nerdi�i pek �ok kelime, bana hem komik, hem de yayg�nla�mas�, medyada ve halk aras�nda kullan�lmas� imk�ns�z gibi geldi. TDK’nca �nerilen “sepet topu”, “u�an top”, “�ndelik”, “emme�”,  “�retimevi”, “ge�ge�” “as�”, “belirtke” gibi s�zc�klerin(!) dilimize girmesi m�mk�n m�? Bunlar�n tutulmas� bir yana komik oldu�unu koca koca profes�rler nas�l g�rmezler? Bunlar� �reten bir kurum ciddiye al�n�r m�?

 

            Biz yine de, her �eye ra�men TDK y�netici ve �al��anlar�n�n iyi niyetli oldu�una inan�yor ve olumlu giri�imlerine destek veriyoruz. �nerdikleri i�inde kullan�labilecek kelimeler de var. Banknota “ka��t para”, asparagasa “uydurma”, eti�e “t�re bilimi” anar�iye kar��l�k “karga�a”n�n �nerilmesi gibi! Bunlar� zaten kullan�yoruz da, �nerilen kelime, yerine ge�ece�i kelimenin anlam�n� bire bir verebiliyor mu, sorun burada!

            �te yandan �nerilen kelimeler aras�nda, yerine konanlara bire bir kar��l�k gelenler de var. Ajanda “anda�”, aktivite “etkinlik”, akt�el “g�ncel”, ambulans “cankurtaran”, amortisman “y�pranma pay�”, garanti “g�vence”, idealist “�lk�c�” gibi. TDK, bu kelimeleri �nerirken hakl�, bunlar�n kullan�m� konusunda kuruma destek veriyorum.

            TDK’nun hakl� oldu�u bir nokta da; TDK Ba�kan� Prof. Dr. ��kr� Haluk Akal�n’�n �u s�zleri: “�ok fazla yabanc� kelime kullan�m�, zaman i�inde o s�zlerin T�rk�e kar��l���n�n bile unutulmas�na yol a��yor. �rne�in, son y�llarda �ok s�k kullan�lan trend s�z�n�n T�rk�ede e�ilim, y�nelim, y�nelme, do�rultu, geli�me y�n�, tarz gibi tam 56 kar��l��� var.” Ba�kan�n bu s�zlerine biz de kat�l�yoruz ve T�rk�e’nin zenginli�ini ortaya koydu�u i�in de te�ekk�r ediyoruz.

            �ok geni� bir konu olan T�rk�emizin do�ru ve g�zel kullan�m� i�in, ben de bir �nerimi sunmak istiyorum. Kullanmaktan ka��namad���m�z yabanc� harf ve heceleri T�rk�e alfabedeki bi�iminde okuyal�m. �rne�in; benim, e-posta demeyi tercih etti�im, “e-mail”i imeyil olarak de�il de “email” olarak, “ADSL”yi eydiesel olarak de�il de “adesele” olarak, TV’yi tivi olarak de�il, teve �eklinde okuyabiliriz.

 

            Son olarak, TDK’nun �nerdi�i kelimelerden ilk defa duydu�um ama kullan�lmas�n�n uygun olaca��n� de�erlendirdi�im �� kelimeyi arz ediyorum: First lady “ba�bayan”, CD “yo�un disk”, fitness “sa�l�kl� ya�am.”

 

            Sizleri, T�rk�e’nin muhte�em ifade zenginli�inin g�zel bir �rne�i ile ba� ba�a b�rak�yorum. T�rk �iirinin zirvelerinden olan Yahya Kemal’in bir �iirini k�saltarak sunuyorum.

 

KOCA MUSTAPA�A  

 

Koca Must�pa�a! �cr� ve fakir �stanbul!

Ta fetihden beri m�’min, m�tevekkil, yoksul,

H�zn� bir zevk edinenler ya��yorlar burada.

Kald�m onlarla b�t�n g�n bu g�zel r�’yada.

�yle sinmi� bu vatan semtine milliyetimiz

Ki biziz hem g�r�len, hem duyulan, yaln�z biz.

M�nevi �er�eve be� y�z senedir hep berrak;

Ya�ayanlar de�il All�h’a gidenlerden uzak.

�hiret �yle yak�n seyredilen manzarada,

O kadar kom�u ki d�ny�ya duvar yok arada,

Ge�er insan bir ad�m atsa birinden birine,

Kavu�ur kar��da kaybetti�i bir sevdi�ine.  

 

Kuru ekmekle, bayat peyniri lezzetle yiyen,

�e�meden her su i�erken: "��k�r Allah’a" diyen

Bu vatanda� biraz ah�apla, biraz kerpi�ten

Yapabilmi� bu g�zellikleri birka� hi�ten.

T�rk’�n �s�de miz�ciyle Bizans’�n kederi

Kar���p ma�firet iklimi edinmi� bu yeri.  

 

�u fetih vak’as�, Y�rab! Ne b�y�k mu’cizedir!

Her tecellisini nakletmek uzundur bir bir;

Bir tecellisi fakat, r�hu saatlerce sarar:

Koca Must�pa�a var, c�mii var, semti de var.

Elli y�l ge�ti�i g�nlerde b�y�k mu’cizden,

Hak’dan ilham ile bir g�n o g�zel semte giden

Rum vez�r, eski manast�rda ederken secde,

Kalbi �ok dolduran �m�n ile gelmi� vecde,

Bir fetih c�mii yapmak dilemi� isl�ma.

Sebep olmu� bu eser y�d edilir bir n�ma.

  

D�rt as�rd�r inerek c�mie n�r �st�ne n�r

Yerde bulmu� ya��yanlar da, �lenler de huz�r.

Sarma��klar, yaz�lar, ta�lar a�a�lar kar���k;

H�f�z Osman gibi hattatla g�m�lm�� bir ���k

Bu mezarl�kta siyah topra�� ayd�nlat�yor;

Belli, kabrinde, O, bir n�ra sar�lm�� yat�yor.

 

Ne sa�det! Bu taraflarda, her �lfetten uzak,

Vatan�n f�tihi cedlerle beraber ya�amak! ...

 

 Kopmu�uz bizler o �z varl�k olan manzaradan.

Bahseder ger�i duyanlar bir onulmaz yaradan;

Derler: �nsanda derin bir yarad�r k�ks�zl�k;

Budur �lemde hudutsuz ve haz�n �ks�zl�k.

S�zlat�r b�z� saatler dayan�lmaz bir ac�,

K�k� toprakta kal�p kendi kesilmi� a�ac�.

R�h arar ba�ka tesell� her esen r�zg�rda.

 

Ne yaz�k! Do�muyoruz �imdi o topraklarda!

      

            �nceki yaz�lar� g�rmek i�in a�a��daki kutuya t�klay�n

Tarih: 08.05.2008 Okunma: 588

YORUMLAR

Yorumunuzu ekleyin.

�sim: *

E-posta Adresiniz: *

* (E-posta adresiniz payla��lmayacakt�r.)

Yorum: *

G�venlik Sorusu:
T�rkiye'nin ba�kenti neresidir?