8 Haziran Dünya Okyanus Günü’nde okyanuslar iklim değişikliği, madencilik faaliyetleri, plastik kirliği ve endüstriyel balıkçılık gibi yıkıcı insan faaliyetlerine karşı direniyor.
Uluslararası ve ulusal birçok organizasyon ve kuruluş tarafından okyanuslardaki bu soruna dikkat çekmek üzere çeşitli açıklamalar yapıldı.
İlgili haber: Okyanuslar, ‘hafızasını’ kaybediyor
‘Okyanusların sağlığı tehdit altında’
Birleşmiş Milletler’den de (BM) António Guterres 8 Haziran Dünya Okyanus Günü kapsamında okyanuslara ilişkin dünya kamuoyuna ortak bir çağrıda bulundu.
BM Genel Sekreteri António Guterres, 8 Haziran Dünya Okyanus Günü’ne özel yapmış olduğu açıklamada Dünya Meteoroloji Örgütü‘nün açıkladığı temel iklim göstergeleri olan deniz seviyesinin yükselmesi, okyanus ısısı, okyanus asitlenmesi ve sera gazı konsantrasyonlarındaki rekorlara işaret etti. Guterres, “İklim değişikliği, biyolojik çeşitlilik kaybı ve kirlilikten oluşan üçlü krizin, hepimizin bağımlı olduğu okyanuslarımızın sağlığını tehdit ettiği açık” dedi.
Guterres’in açıklamasına göre; okyanuslar, gezegenin oksijeninin yüzde 50’sinden fazlasını üretiyor ve bir milyardan fazla insanın ana geçim kaynağını oluşturuyor. Okyanus temelli endüstriler yaklaşık 40 milyon kişiye istihdam sağlıyor. Yine de okyanus kaynakları ve biyolojik çeşitlilik, insan faaliyetleri tarafından tehdit ediliyor. Dünyadaki balık stoklarının üçte birinden fazlası biyolojik olarak sürdürülemez seviyelerde avlanıyor. Mercan resiflerinin önemli bir kısmı yok edildi. Plastik kirliliği en uzak adalara ve en derin okyanus çukurlarına ulaşmış durumda. Kara kaynaklı kirlilikten kaynaklanan kıyı ölü bölgeleri büyüyor.
İlgili haber: 2021’de tarihin en yüksek okyanus sıcaklıkları kaydedildi
Dünya yüzeyinin %71’ini kaplayan ve yeryüzünde bir milyar kişinin besin kaynağı olan denizler ve okyanuslar kirlilik, sürdürülebilir olmayan balıkçılık ve küresel ısınmanın sebep olduğu tehlikelerle karşı karşıya! #SıfırAtık #ZeroWaste #DünyaOkyanusGünü pic.twitter.com/v8QJ0IQ1xj
— Sıfır Atık Türkiye (@sifiratikgov) June 8, 2021
‘Denizlerle ilişkimizde yeni bir denge bulmamız gerekiyor’
Sürdürülebilir kalkınma amaçlarına ve iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşmak amacıyla okyanusları canlandırmak üzere acilen toplu eyleme geçilmesi gerektiğini anlamanın zamanının geldiğini söyleyen Guterres, “Bu denizlerle ilişkimizde yeni bir denge bulmamız gerektiği anlamına geliyor. Doğaya karşı değil, doğayla birlikte çalışmak ve okyanus çözümleri üzerinde yaratıcı bir şekilde iş birliği yapmak için bölgeler, sektörler ve topluluklar arasında kapsayıcı ve çeşitli ortaklıklar kurmak anlamına geliyor” şeklinde konuştu.
Bugün Dünya Okyanus Günü 🌏
Okyanuslar;
📌İklimi düzenler,
📌Karbondioksit tutar,
📌Oksijen üretir ve ısı değişimi ile hava durumu örüntülerini belirler. pic.twitter.com/VrT7dr8jq1— TEMA Vakfı (@temavakfi) June 8, 2022
Çalışmaların ivme kazandığını belirten BM Genel Sekreteri Guterres, “Kasım’da Glasgow İklim Değişikliği Konferansı deniz ekosistemlerinin dünyanın iklim hedeflerine ulaşmadaki rolünü kabul etti. Mart’ta ülkeler, denizleri tehdit eden plastik kirliliğini sona erdirmek için yeni bir anlaşma üzerinde çalışmayı kabul etti. Bu ay içinde Lizbon’da düzenlenecek Birleşmiş Milletler Okyanus Konferansı, 14’üncü Sürdürülebilir Kalkınma Amacı’nın gerçekleştirilmesi için bilim ve yeniliğe dayalı eylemlerin kapsamını artırmaya odaklanacak. Ulusal yetki alanlarının dışında kalan deniz biyolojik çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda yeni bir anlaşma üzerinde görüşmeler devam edecek” dedi.
