Halk ekonomik krizle boğuşurken kamunun kaynakları ‘beşli çete’ olarak bilinen şirketlere akıyor.
BirGün’ün aktardığına göre; Devlet Su İşleri (DSİ), Limak İnşaat’a 92 milyon TL’lik ihale verdi. Milyonlarca liralık ihale, Kamu İhale Kanunu’nun “Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların” ortaya çıkması durumunda kullanılması gereken tartışmalı 21/B maddesinde düzenlenen pazarlık usulüyle yapılmıştı. Bu ihale maddesi, uzun yıllardır adrese teslim ihale olarak yorumlanıyor.
TCDD Ankara YHT Garı’nda kiracı
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), Kamu Özel İşbirliği modeli ile Cengiz-Kolin-Limak ortaklığına yaptırılan ve 29 Ekim 2016’da açılan Ankara YHT Garı’nda kiracı oldu. Tarihi binası Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın kurucusu olduğu Medipol Üniversitesi’ne tahsis edilen kurumun iki dairesinin gara taşındığını söyleyen CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, “100 yıllık kurumu kiracı yaptılar” dedi.
CHP’li Emir’in iddiasına göre, kamuoyunda, “Beşli çete olarak” anılan müteahhitlerden üçünün işlettiği Ankara Yüksek Hızlı Tren Garı’nın üçüncü katına TCDD Yolcu Dairesi, dördüncü katına ise TCDD eğitim Dairesi taşındı. Emir, tutmayan yolcu garantileri nedeniyle hemen her yıl kamu zararına yol açan garda kiralanan iki ofis için TCDD’nin ofis başına aylık 50 bin TL kira ödeyeceğini de öne sürdü.
DSİ ihalesi Limak’a
Artvin’de Çoruh Nehri üzerinde inşa edilen ve 26 Şubat 2013’te temeli atılan Yusufeli Barajı’nın gövde inşaatı tamamlandı. Barajda su tutulmaya başlandı, ilçe merkezi ve köyler su altında kalacak. Bu nedenle de Yusufeli ilçesi 152 yıllık tarihinde yedinci kez taşınıyor. İlçenin yeni yerleşim yerine 2 bin 597 konut inşa edilecek. Yeni ilçe merkezinde konut, dükkân ve okulların inşaatları ise sürüyor. Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü de yeni ilçe merkezinin altyapı işleri için bir ihale düzenledi.
Kamu İhale Bülteni’nde yer alan bilgiye göre, DSİ Genel Müdürlüğü, 24 Mayıs tarihinde “Yusufeli İlçesi Yeni Yerleşim Yeri ve Köylerin Altyapı Çalışmaları 4’üncü Kısım İnşaatı” adı altında ihale düzenledi. İhalenin tam 92 milyon TL’ye beşli çeteden Limak İnşaat’a verildiği açıklandı. DSİ ve Limak arasında da 9 Haziran tarihinde sözleşme imzalandığı açıklandı.
Milyar avroluk borçları 20 yıl ertelendi
CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, İstanbul Havalimanı’nın ihalesini alan ve işleten İGA şirketinin 2019, 2020 ve 2021 yıllarında kamuya ödemesi gereken 1 milyar 195 bin avro kira bedelinin 2042 ve 2043 yıllarına ertelendiği belgeleriyle açıkladı.
Cengiz Holding’in icraatları
Öte yandan birçok doğa tahribatı faaliyetinde öne çıkan şirketler de muhalifler tarafından beşli çete olarak adlandırılan Cengiz Holding, Limak Holding, Kalyon Grup, Kolin Holding ve Makyol Grubu. Şirketlerin böyle adlarılmasının sebebi ise AKP’ye yakınlığı ve ihalelerde öne çıkan isimler olmaları. Çevreye verdiği zararlarla adından sıkça söz ettiren Cengiz Holding’in hayata geçirdiği ve geçirmek istediği bazı projeler şöyle:
- Holding, İstanbul’un ekolojisine ciddi zararlar veren İstanbul 3. Havalimanı projesinin ihalesini Mapa, Limak, Kolin ve Kalyon ile beraber alan şirketlerden biri.
- Holding, Artvin Cerattepe‘de 2016’da maden arama ve çıkarma çalışmalarına başladı. Maden arama çalışmaları için holdinge yeni ruhsatlar verildi.
- Cengiz Holding, Kazdağları‘nda yıllardır arama faaliyetleri sürdüren Truva Bakır İşletmeleri A.Ş maden işletmesini, Liberty Gold ve Teck Resorurces’dan satın aldı. Alamos Gold‘un yerli ortağı Doğu Biga Madencilik, Kazdağları’nda 2019 yılında biten inşaat ruhsatının yenilenmemesinden dolayı bölgedeki çalışmalarına son vermişti.
- Holding, Rize İyidere’de İyidere Lojistik Liman Projesi‘nin yapımını üstlenmiş, projeye taş temin etmek için İkizdere’de taş ocağı yapımına başlamıştı. İkizderelilerin taş ocağına karşı mücadelesi uzun bir süredir devam ediyor.
- Holding, Çanakkale Bayramiç’te faaliyete geçirilmek istenen Halilağa Bakır Madeni Projesi‘ni yapmak için de çalışmalarını tüm hızıyla sürdürüyor.
- Cengiz Holding’e bağlı Cengiz Elektrik Şirketi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın ardından İçişleri Bakanlığı’nın da milyonlarca liralık elektrik enerjisi ihalesini aldı.
- Holding, bunların yanında Akkuyu Nükleer Santral Limanı, Ordu-Giresun Havalimanı Rize-Artvin Havalimanı, Ankara Hızlı Tren Garı, Hüseyin Avni Paşa Korusu gibi birçok projenin yapım işlerinde de yer aldı.
Limak Enerji’nin ortağı YK Enerji’ye karşı İkizköylülerin doğa mücadelesi
Şirketlerin ihalelerin ardından bölgede zeytinliklerini korumaya çalışan doğa savunucuları tarafından zorlukla karşılaşmasını engelleyecek bir karara da Mart başında imza atıldı.
1 Mart 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan “Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile Zeytincilik Kanununa aykırı olmasına rağmen zeytinliklerin “sonra rehabilite edilmesi koşulu” ile madenlere açılması kamuoyunda büyük tepkiye yol açmıştı. Yönetmeliğin iptaline yönelik Zeytinime Dokunma imza kampanyası başlatıldı. İkizköy Çevre Komitesi ve Aydın Şensal tarafından başlatılan kampanyalardaki toplam imza sayısı 500 bini geçti.
İlgili haber: [İklim Adaleti Kervanı-1] ‘Adil bir dünya talebinden vazgeçmeyeceğiz’
Aradan geçen bir ayın ardından, yönetmeliğin ilk uygulaması Muğla’da yapılmaya çalışıldı. 31 Mart 2022 tarihinde Muğla Milas‘ın İkizköy mahallesinde bulunan Akbelen Ormanı‘nı çevreleyen zeytinliklerde YK Enerji’nin kömür madeni yapmak için yönetmelik değişikliğine dayanarak 17 zeytin yerlerinden söküldü. Yörede yaşayanların müdahalesinin ardından ağaç sökümü durduruldu ve şirket ertesi gün sökülen ağaçları eski yerlerine geri dikmek zorunda kaldı.
İkizköylülerin madene karşı mücadeleleri ise yıllardır sürüyor.
İlgili haber: Yüz binlerce kişi ölmez ağaç için tek ses oldu
Limak Holding’e verilen ihalelerle yapılan diğer projeler şöyle:
- 1915 Çanakkale Köprüsü ve Malkara – Çanakkale Otoyolu
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yerleşkesi 1.Etap
- Kuzey Marmara Otoyolu 6. Kısım
- Artvin-Erzurum Yolu I. Kısım
- Artvin-Erzurum Yolu II. Kısım
- Artvin-Erzurum Yolu III. Kısım
- Yusufeli Barajı ve HES
- Çetintepe Barajı İkmali
- Gürsöğüt 1-2 Barajı ve HES
- Çetin Barajı ve HES
- İstanbul Havalimanı
- Terkos-İkitelli İsale Hattı
- İmamoğlu Sulaması 4. Kısım
Kalyon Holding’e verilen ihalelerle yapılan milyonlarca lirayı geçen diğer projeler şöyle:
- İstanbul Havalimanı 58 milyar liranın üzerinde
- Kuzey Marmara Otoyolu
- TANAP 4
- Metrobüs ulaşım hattı inşaatı
- Marmaray
- Kartal Dr. Lütfi Kırdar Şehir Hastanesi
- Yeşilvadi Konakları
- Taksim Meydanı Düzenleme İnşaatı
Son olarak Makyol’a verilen ihaleler otoyollarda öne çıkıyor.
İlgili haber: Köprü-otoyol rantı patronları savaştıracak
- Sabiha Gökçen Havaalanı İkinci Pist
- Osmangazi Köprüsü
- Kaş Yat Limanı
- Boğaziçi Köprüsü Halat Semer bölgesi geçiş Takviyesi
- Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu
- Bomonti Tünel Çıkışı Kavşak ve Yol Düzenleme İnşaatı
