Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Türkiyeli gazeteciler tutuklu, işsiz ve güvencesiz.

3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü nedeniyle Türkiye’nin çeşitli noktalarında meslek ve hak örgütleri açıklamalarda bulundu.  İHD Galatarasay Postanesi’nden tutuklu gazetecilere kart attı.  DİSK Basın-İŞ 2018 Hak İhlalleri Almanağını yayınladı, TGS Nisan 2018 – Nisan 2019 Basın Özgürlüğü Raporunu paylaştı. Açıklamada ortak nokta “Türkiye’de basın özgürlüğü yok” vurgusu oldu.

İHD: Gazeteciler pes etmiyor

İHD İstanbul Şubesi Başkanı Gülseren Yoleri, Galatasaray Postanesi önünde konuştu: “Halkın haber alma hakkı engellenemez. Bugün 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü günü ve bugün Türkiye’de kutlanamıyor ama aynı zamanda bu ülkede gazeteciler pes etmiyor.”

Yoleri “Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’nün (RSF) yayınladığı ‘2019 Basın Özgürlüğü Endeksine göre; Türkiye gazeteci tutuklamada 180 ülkenin oluşturduğu listede 157’nci sıradadır. Türkiye Gazeteciler Sendikasının (TGS) verilerine göre ise 142 gazeteci Dünya Basın Özgürlüğü Günü’ne hapishanede giriyor” dedi.

Daha sonra haber yaptıkları, düşüncelerini ifade ettikleri için tutuklu bulunan gazetecilere Galatasaray Postanesinden kart atıldı.

DİSK Basın-İş: Bilanço dehşet verici

DİSK Basın-İş, Dünya Basın Özgürlüğü gününde düzenledikleri basın toplantısında 2018 Almanağını paylaştı. Daha önce dijital olarak derlenen, 3 yıldır da kitap olarak basılan almanak, basına dönük hak ihlallerini derliyor.

Almanağı hazırladıkları süre içerisinde, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlallerin günden güne ne boyuta vardığını ve bilançonun ne kadar dehşet verici olduğunu gördüklerini söyleyen sendikanın Disiplin Kurulu üyesi Aliye Gümüş şunları söyledi:  “Almanakta yer alan bilgileri, yakından izlediğimiz, birçok üyemizin de içinde yer aldığı davalardan, meslektaşlarımızdan aldığımız bilgilerden ve doğrudan medyaya yansıyan haberlerden derledik. Almanak 2018, hapishanedeki gazetecileri, örgütsüz bırakılan, esnek çalışmaya zorlanan basın ve matbaa çalışanlarını, her türlü baskı ve sansür karşısında ‘direnen’ gazeteciliği hatırlatmak ve Türkiye basın tarihi için bir hafıza yaratmak adına önemli bir kaynak olacak.”

TGS: Özgürlük, örgütlülük ve iş yok

Türkiye Gazeteciler Sendikası da 3 Mayıs’ı Basın Özgürlüğü Raporuyla karşıladı. Raporu TGS Avukatı Ülkü Şahin paylaştı: “26 yıldır Dünya Basın Özgürlüğü Günü olarak anılan 3 Mayıs’ı Türkiye maalesef bir kez daha sorunlar ile karşılıyor. Son yıllarda gazeteciler üzerinde artan baskılar, medyanın iktidar kontrolüne geçmesi, 142 gazetecinin tutuklu olması ülkede basın özgürlüğünü bitirdi. Hemen her gün adliye koridorlarında gazeteciler basın özgürlüklerini savunmak zorunda bırakılıyor. Basın kartı iptal edilen gazeteciler, daralan sektör nedeniyle işsizlikle yüz yüzeler.”

Bir yılda toplam 256 yıl hapis, 170 milyon lira para cezası 

Şahin rapordaki verileri de paylaştı:

-Geçtiğimiz son bir yılda, 74 gazeteci çeşitli suçlardan dolayı toplamda yaklaşık 256 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 3 gazeteci hakkında müebbet hapis cezasına hükmedildi. 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde 142 meslektaşımız özgürlüklerinden mahrum şekilde Türkiye’nin çeşitli cezaevlerinde tutulmaktadır. Son bir yıl içerisinde gazetecilere yaptıkları haberlerden dolayı toplamda yaklaşık 170 milyon TL adli para cezası verildi veya tazminata mahkûm edildiler. 18 gazeteci yargılandıkları davalardan beraat etti. Bu rakam, davası sonuçlanan gazetecilerin yaklaşık yüzde 19’una tekabül ediyor. Yani davası sonuçlanan her 5 gazeteciden 1’i beraat ederken, 4’ü ceza aldı.

İsnat edilen suçların yüzde 42’si ‘propaganda’

-Gazetecilere isnat edilen suçlara bakıldığında yüzde 42’lik kısmı propaganda suçu, yüzde 16’lık kısmı örgüt üyeliği suçu, yüzde 13’ü kamu görevlisi ve cumhurbaşkanına hareket suçu, yüzde 6’sını ise terör örgütüne yardım suçu oluşturuyor. Kalan yüzde 23’lük bölümü ise halkı kin ve düşmanlığa tahrik, sosyal medya paylaşımları, hedef gösterme, dini değerleri aşağılama, gizlilik ihlali gibi çeşitli suçlar paylaşıyor. Bu suçlamalara ilişkin yargılamalarda ise gazeteciler yazdıkları yazıları, yaptıkları yorumları savunmak zorunda kalıyor.

-Son üç yılda bin 954 gazetecinin basın kartının iptal edildi. Basın Kartları Komisyonu yaklaşık bir yıldır toplanmayarak yeni kart başvurusu ve sürekli basın kartı başvurusu yapan yüzlerce gazeteciyi mağdur etti.

-2018 Ocak ayında Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre sektörde çalışan sayısı 92 bin 159 iken bu rakam 2019 Ocak ayında 86 bin 366’ya düştü. Sektörde bir yıl içerisindeki daralma oranı yüzde 6.28.

-İletişim fakültelerinden mezun olup iş bulmakta zorlananlar 2017 yılında yüzde 19.1’ken, 2018 yılında yüzde 23.8’e yükseldi. Gazeteciler arasında işsizlik oranı yüzde 25 civarındadır. Yani 4 gazeteciden birisi işsizdir. Sektördeki sendikalaşma oranı ise Türkiye ortalamasının çok altında sadece yüzde 7.79.

‘Demokrasinin güvencesi gazetecilerdir’

TGS Genel Başkanı Gökhan Durmuş da konuşmasında, “Gazetecilerin 4 başlıkta ezildiğini görüyoruz: Tutuklanma, haklarında açılan davalar, işsizlik ve gözaltı baskıları. Bir ülkede halkın haber alma hakkının, demokrasinin ve hukukun bağımsızlığının güvencesi gazetecilerdir. Bu tablo son yıllarda uygulanan politikalar nedeniyle ağır yaralar aldı. Bu tablonun değişmesi için mücadele etmekten başka çaremiz yok” ifadelerini kullandı.